Γιατί Chopsticks κι Όχι Πιρούνι; Μάθετε Πώς Επικράτησαν στην Ασιατική Κουζίνα en

Χιλιάδες Ευρωπαίοι έχουν κάνει – και εξακολουθούν να κάνουν – αυτή την ερώτηση όταν προσπαθούν για πρώτη φορά να συλλάβουν μια λαχταριστή ασιατική λιχουδιά με τα πασίγνωστα «ξυλάκια» της Άπω ανατολής!

Κι όμως, οι πρόγονοι των φίλων μας από την Ασία ούτε ήθελαν να βρουν έναν τρόπο να μας ταλαιπωρήσουν, ούτε απλά δεν τους πέρασε από το μυαλό η ιδέα του πιρουνιού. Παρακάτω, θα ανακαλύψετε γιατί οι Ασιάτες προτιμούν τα chopsticks –κι ίσως τότε κατανοήσετε καλύτερα την πρακτική σοφία που κρύβεται πίσω από τον σχεδιασμό τους.

Τα Παλαιότερα Ίχνη τους

Τα παλαιότερα ίχνη χρήσης chopsticks έχουν ανακαλυφθεί στην Κίνα και ανάγονται στην τρίτη χιλιετία π.Χ. –που σημαίνει πως έχουν ιστορία τουλάχιστον 5.000 ετών, πολύ μεγαλύτερη και σημαντικότερη από τον δυτικό τους αντίπαλο,

 το πιρούνι!

Φαίνεται πως τα πρώτα chopsticks χρησιμοποιούνταν αρχικά κατά την παρασκευή του φαγητού, όχι για την κατανάλωσή του, ως μέσο για τη διαχείριση των υλικών και την προστασία των χεριών του μάγειρα από το καυτό νερό ή τη φωτιά. Γνωρίζουμε, πάντως, πως ήδη από το 500 μ.Χ., όταν στην Ευρώπη άρχισε να αναδύεται η Βυζαντινή Αυτοκρατορία, άρχισαν να χρησιμοποιούνται την ώρα του γεύματος για τη συλλογή του φαγητού.

Η Επικράτησή τους στην Κίνα

Τι μπορεί να οδήγησε σε αυτήν την εξέλιξη; Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, φαίνεται πως μια τεράστια πληθυσμιακή αύξηση σε συνδυασμό με δεκαετίες οικονομικής ύφεσης την σπανιότητα των μετάλλων, ανάγκασαν τον πληθυσμό όχι μόνο να μειώσει την τροφή του, αλλά και να την τεμαχίζει σε μικρότερα κομμάτια για να μαγειρεύεται ταχύτερα, ως μέσο για την εξοικονόμηση πόρων.

Με το φαγητό πλέον ήδη μαγειρεμένο σε μπουκιές, τα μαχαίρια ήταν πλέον περιττά στο τραπέζι, αλλά η λατρεία των λαών της Άπω ανατολής για την καθαριότητα τούς απαγόρευε να χρησιμοποιούν τα χέρια τους για να φάνε. Τα chopsticks ήδη γνώριζαν πώς να τα μεταχειρίζονται από τη διαδικασία του μαγειρέματος, ήταν πανεύκολα στην κατασκευή και είχαν, κυριολεκτικά, μηδαμινό κόστος.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες, η μετάβαση ήταν μάλλον εύκολη, δεν νομίζετε;

Ευρέως διαδεδομένη είναι και η άποψη πως η επικράτηση των chopsticks έχει και θρησκευτικά αίτια: ο Κομφούκιος, για παράδειγμα, που ήταν χορτοφάγος, θεωρούσε παντελώς ακατάλληλη τη χρήση μαχαιριών στο φαγητό, όπως και το κάρφωμα μιας μπουκιάς με τα chopsticks.

Η Διάδοσή τους σε Όλη την Άπω Ανατολή

Σύντομα, τα chopsticks έγιναν το αγαπημένο μέσο συλλογής της τροφής σε όλη την άπω ανατολή, κατακτώντας περιοχές όπως το σημερινό Βιετνάμ, η Κορέα και, φυσικά, η Ιαπωνία. Εξάλλου, οι ποικιλίες ρυζιού που καταναλώνονται ευρέως στην άπω ανατολή δημιουργούν μικρούς κολλώδεις σβόλους, που είναι εύκολο να «συλληφθούν» με τα chopsticks – σε αντίθεση με το μακρύκοκκο ευρωπαϊκό ρύζι που συνηθίζεται στην ευρωπαϊκή κουζίνα. 

Εννοείται, βέβαια, πως κάθε λαός τα προσάρμοσε στη δική του κουλτούρα:  για παράδειγμα, τα γιαπωνέζικα chopsticks  κατασκευάζονταν πάντοτε από ένα στέλεχος μπαμπού και χρησιμοποιούνταν αρχικά αποκλειστικά για λατρευτικές πρακτικές, προτού γίνει το αγαπημένο μέσο σερβιρίσματος στο καθημερινό τραπέζι.

Όχι Πάντοτε από Ξύλο

Φυσικά, η ματαιοδοξία ουδέποτε έλλειψε κι από εκείνη τη γωνιά της ανθρωπότητας. Μεγιστάνες και βασιλιάδες συχνά δεν καταδέχονταν να τρώνε με ξύλινα chopsticks, οπότε και έχουν ανακαλυφθεί και μεταλλικά –κυρίως ασημένια.

Ορισμένοι βέβαια ισχυρίζονται πως ίσως αυτός να ήταν ένας τρόπος αποφυγής της τροφικής δηλητηρίασης καθώς, αρχικά, τα chopsticks δεν ήταν μιας χρήσης αντικείμενα. Εκείνη την εποχή ήταν διαδεδομένη η άποψη πως το ασήμι μαυρίζει όταν έρχεται σε επαφή με κάποια τοξική ουσία – κάτι που φυσικά ισχύει μόνο έρχονται σε επαφή με το υδρόθειο που απελευθερώνουν τα χαλασμένα αβγά, το σκόρδο και το κρεμμύδι.

Εύκολα στην κατασκευή, από ανακυκλώσιμο υλικό και ιδανικά για τα χαρακτηριστικά της ασιατικής κουζίνας, τα chopsticks δεν ήταν αποτέλεσμα κάποιου ασιατικού παραλογισμού όπως συχνά νομίζουμε όταν τα πρωτοπιάνουμε στα χέρια μας, αλλά πρακτικότητας, εξοικονόμησης πόρων και χρηστικότητας.